Γιάννου Δήμητρα, Εργοθεραπεύτρια SIT, Αλεξάνδρου Στράτος, Εργοθεραπευτής SIT
Ο κόσμος μπορεί να είναι απρόβλεπτος για τα παιδιά όπου εμφανίζουν δυσκολίες τύπου αισθητηριακής επεξεργασίας. Η αισθητηριακή πληροφόρηση που λαμβάνουν από το σώμα τους και από το περιβάλλον κατά την καθημερινή φροντίδα, πιθανά να εισέρχεται λανθασμένα στον εγκέφαλό τους προς επεξεργασία.
Κάθε παιδί, προκειμένου να επιτύχει την ανεξαρτητοποίηση στις Δραστηριότητες Καθημερινής Ζωής, θα πρέπει
-να κατανοήσει την απαίτηση
-να κάνει έναν καλό σχεδιασμό δράσης,
-να πραγματοποιήσει τον κατάλληλο κινητικό σχεδιασμό και προγραμματισμό,
-να γνωρίζει τα βήματα της διαδικασίας που πρόκειται να εκτελέσει,
-να μπορεί να δώσει προσοχή στα επιμέρους στάδια,
-να μπορεί να παρακολουθήσει τον ενήλικα και
-βέβαια να μπορεί να ελέγξει αν έχει επιτύχει τη διαδικασία.
Υπάρχουν όμως παιδιά, των οποίων τα χαρακτηριστικά στην αισθητηριακή τους επεξεργασία επηρεάζουν σημαντικά την επίδοση στα στάδια που προαναφέρθηκαν, με αποτέλεσμα να δυσκολεύονται σημαντικά να ολοκληρώσουν ανεξάρτητα καθημερινές ρουτίνες. Είτε γιατί είναι υποευαίσθητα, είτε γιατί αναζητούν περισσότερα ερεθίσματα από το περιβάλλον, είτε γιατί είναι υπρευαίσθητα, είτε γιατί δεν μπορούν να διακρίνουν επαρκώς την πληροφορία.
Προκειμένου να ενισχύσουμε την απόδοσή τους , η τροποποίηση σε ένα περιβάλλον πιο προβλέψιμο για τα ίδια, θα βοηθήσει στην ενίσχυση της ασφάλειας και θα αυξήσει την νευρολογική επεξεργασία, αλληλεπίδραση και βεβαίως τη μάθηση. Προτού όμως ξεκινήσουμε την εκμάθηση, θα πρέπει να έχουμε εξασφαλίσει και επιτύχει την σχέση εμπιστοσύνης με τον φροντιστή – ενήλικα η οποία μειώνει αισθητά το άγχος, καθώς επίσης και την δυνατότητα ευελιξίας του περιβάλλοντος ώστε να προσαρμόζεται στις ανάγκες του παιδιού.
Ακολουθούν αισθητηριακές στρατηγικές και παράμετροι που θα πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη, ώστε να ενισχυθεί η εμπλοκή και επίδοση του παιδιού στις ΔΚΖ
ΝΤΥΣΙΜΟ
Το ντύσιμο περιλαμβάνει πολλές δεξιότητες όπως οπτική αντίληψη, σειροθετική ικανότητα, κινητικό σχεδιασμό και προγραμματισμό, ισορροπία, λεπτή και αμφίπλευρη κίνηση. Η ανεξαρτητοποίηση στο ντύσιμο συμβάλει στην αίσθηση κυριαρχίας και κατ επέκταση στην ανάπτυξη της αυτοεκτίμησης
ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ ΑΙΣΘΗΤΗΡΙΑΚΗΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΟ ΝΤΥΣΙΜΟ
-Να είστε ενήμεροι για τις αισθητηριακές ευαισθησίες που το παιδί έχει ως προς τις υφές. Αγοράστε του ρούχα που γνωρίζετε ότι θα ταιριάζουν στο προφίλ του παιδιού σας ώστε να αισθάνεται άνετα σε όλα τα εμπλεκόμενα περιβάλλοντα
-Δημιουργήστε μία γκαρνταρόμπα από άνετα για το παιδί ρούχα
-Πιθανά να χρειαστούν ρούχα από λίκρα ή ισοθερμικά
-Εκπαιδεύστε το παιδί σε τεχνικές βαθειάς πίεσης πριν ντυθεί ώστε να μειωθεί η απτική ευαισθησία
-Κάντε μασάζ στο κεφάλι του προτού τοποθετήσετε καπέλο ή σκούφο, ενώ βρίσκεστε με το παιδί μπροστά σε καθρέφτη
-Στην περίπτωση όπου το παιδί δυσκολεύεται να ακολουθήσει οπτικά ένα αντικείμενο, συμπεριλάβετε την αφή κατά την εκπαίδευση
-Να έχετε υπόψη σας την οπτικοακουστική υπερφόρτωση. Σε αυτή τη περίπτωση μειώστε τα αντίστοιχα ερεθίσματα (περιβάλλον πτροστατευμένο από ήχους ή έντονους οπτικούς διασπαστές
-Ντύστε το παιδί μπροστά σε καθρέφτη, ώστε να υποβοηθήσετε οπτικά τον κινητικό σχεδιασμό και προγραμματισμό
-Σπάστε σε μικρότερα στάδια το ντύσιμο (πχ αντί βάζω τη μπλούζα, απλά βάζω το χέρι στο μανίκι).
-Αν το παιδί δυσκολεύεται να μιμηθεί δράσεις, ξεκινήστε τη διαδικασία εσείς και αφήστε το παιδί να την ολοκληρώσει, πχ να σηκώσει το φερμουάρ
-Αν το παιδί δυσκολεύεται στις αλλαγές στάσεων του σώματος επιλέξτε σταθερά μια θέση στην οποία θα αισθάνεται άνετα
-Στη περίπτωση που το παιδί εμφανίζει υπερευαισθησία στα κάτω άκρα, πλύνετε πολλές φορές τις κάλτσες τις κάλτσες πριν τις φορέσει. Οι καλύτερες κάλτσες για την απτική ανοχή είναι οι αθλητικές.
-Αντίστοιχα πλύνετε τα παπούτσια ώστε να μαλακώσουν προτού τα φορέσει για πρώτη φορά
-Αφαιρέστε τις ταμπέλες από τα ρούχα (κόψτε τις προσεχτικά)
-Χρησιμοποιήστε στεγνωτήριο ώστε να αποφύγετε την σκληρότητα κατά το στέγνωμα των ρούχων
-Επιλέξτε απαλά και μαλακά υφάσματα, όπως φλις αντί για τζιν
-Δώστε έμφαση στο μήκος των ρούχων που το παιδί επιλέγει, καθώς και στη σωστή εφαρμογή αυτών , ώστε να μην πιέζει το παιδί στις διάφορές αλλαγές θέσεων του σώματος
-Επιλέξτε ρούχα με λιγότερα μοτίβα ώστε να μην λειτουργούν διασπαστικά (πχ όχι πολλές εικονίτσες ή από τηνν άλλη πολύπλοκων δευτερουσών επιπρόσθετων)
-Κατά την εκπαίδευση στο βάλσιμο – βγάλσιμο της μπλούζας, θα πρέπει να είναι φαρδιά (πιθανά να ξεκινήσετε με ρούχα μεγαλύτερου μεγέθους ή τα δικά σας)
ΕΠΙΠΡΟΣΘΕΤΑ ΓΙΑ ΤΟ ΝΤΥΣΙΜΟ:
Οργανώστε τα συρτάρια και τις ντουλάπες, ώστε να έχει την δυνατότητα το παιδί ανεξάρτητα να επιλέξει τα ενδύματα που θα φορέσει
Κατά τις αλλαγές στων εποχών, χρειάζεται προετοιμασία χρησιμοποιώντας ακόμη και κοινωνικές ιστορίες αν χρειαστεί, ώστε να εξηγήσετε την αλλαγή
Επιλέξτε υποδήματα με βέλκρο και τοποθετήστε κρίκους στα φερμουάρ
Επιλέξτε τα ρούχα τη προηγούμενη νύχτα μαζί με το παιδί, ώστε το επόμενο πρωί να γνωρίζει τι θα φορέσει
Ενισχύστε το παιδί να συμμετέχει στην τακτοποίηση των ρούχων , ώστε να γνωρίζει που είναι η θέση τους
Στις περιπτώσεις όπου εντοπίζονται ισσοροπιστικές δυσκολίες, επιλέξτε την καθιστή θέση
Εμπλουτίστε τα βήματα του ντυσίματος με μελωδίες ώστε να είναι πιο καταγραφική η διαδικασία
Ντύστε τα κουκλάκια ή ζωάκια μαζί με το παιδί, ώστε να εκπαιδευτεί στα βήματα της διαδικασίας
Ξεκινήστε την διαδικασία μαζί με το παιδί, ολοκληρώνοντας αρχικά το τελευταίο στάδιο, κατόπιν τα δύο τελευταία και ούτω καθεξής.
